Πως σχηματίζονται τα χρώματα στην τηλεόραση , στις οθόνες των υπολογιστών βιντεοπροβολέων και πως οι εκτυπωτές τυπώνουν τα χρώματα?
Οι δύο κατηγορίες συσκευών λειτουργούν
διαφορετικά. Οι οθόνες
υπολογιστών και οι τηλεοράσεις (δηλαδή συσκευές που εκπέμπουν δικό τους
φως) δουλεύουν με την προσθετική μέθοδο. Έτσι
αν στο μάτι μας έρθουν και τα τρία βασικά χρώματα (R)ed + (G)reen +
(B)lue τότε
βλέπουμε λευκό (W)hite.
R +
G + B
= W
Αντίθετα οι
εκτυπωτές
(συσκευές που δεν εκπέμπουν φως) δουλεύουν με την αφαιρετική μέθοδο και
στηρίζονται στα χρώματα (C)yan ,
(M)agenta , (Y)elow. Αν αναμίξουμε αυτά τα χρώματα τότε προκύπτει μαύρο
Blac(K).
Τα παραπάνω χρώματα στηρίζονται στην ιδιότητα κάποιον χρωστικών ουσιών
οι οποίες
απορροφούν το φως. Έτσι το κυανό χρώμα (συμπληρωματικό του κόκκινου)
απορροφά το κόκκινο, το ματζέντα (συμπληρωματικό του πρασίνου) απορροφά
το πράσινο ενώ το κίτρινο (συμπληρωματικό του μπλε) απορροφά το μπλε.
C + M + Y = Κ
R |
G |
B |
C |
M |
Y |
το Κυανό απορροφά
το Κόκκινο |
το Ματζέντα απορροφά
το Πράσινο |
το Κίτρινο απορροφά
το Μπλε |
Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Κόκκινο
προκύπτει το Κυανό |
Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Πράσινο
προκύπτει το Mατζέντα |
Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Μπλε
προκύπτει το Κίτρινο |
(Στον παραπάνω πίνακα στην πρώτη γραμμή φαίνονται τα βασικά χρώματα
και στην δεύτερη γραμμή ακριβώς από κάτω τα
αντίστοιχα συμπληρωματικά τους)
Έτσι αν από το λευκό φως αφαιρεθεί ένα
βασικό χρώμα (πχ το κόκκινο) τότε προκύπτει το συμπληρωματικό του
(κυανό). Ας δούμε ένα παράδειγμα σχηματισμού χρώματος.
Ποιο
είναι το χρώμα που προκύπτει από την ανάμιξη κόκκινου και πρασίνου;
R + G + B = W
ή
R + G = W - B
ή
R + G = Y
Έτσι αν φτάσει στο μάτι μας ίσης έντασης
κόκκινου και πρασίνου χρώματος προκύπτει κίτρινο. Για να σχηματιστεί το
κίτρινο χρώμα στην οθόνη του υπολογιστή μας ανάβουν ταυτόχρονα το
κόκκινο και πράσινο pixel. Άραγε αν με κόκκινο και πράσινο
μαρκαδόρο βάψουμε ένα λευκό χαρτί θα σχηματιστεί κίτρινο χρώμα; Η
απάντηση είναι όχι. Τα τυπωμένα χρώματα στηρίζονται στην απορρόφηση του
φωτός, δεν εκπέμπουν δικό τους φως. Για να τυπώσουμε χρώματα
χρησιμοποιούμε τα συμπληρωματικά χρώματα. Ας υποθέσουμε ότι
βάφουμε ένα λευκό χαρτί με κυανό και ματζέντα χρώμα τότε το κυανό χρώμα
απορροφά το κόκκινο και το ματζέντα απορροφά το πράσινο οπότε τελικά
από το λευκό φως που πέφτει πάνω στο αντικείμενο μένει μόνο το μπλε (το
κόκκινο και το πράσινο απορροφήθηκαν) έτσι το αντικείμενο θα φαίνεται
μπλε. Αν αναμείξουμε
και τα τρία τα συμπληρωματικά χρώματα θα προκύψει Μαύρο γιατί το κυανό
απορροφά το κόκκινο το ματζέντα απορροφά το πράσινο και το κίτρινο
απορροφά το μπλε έτσι τελικά απορροφούνται όλα τα χρώματα του λευκού
φωτός και απουσία φωτός σημαίνει μαύρο. Με αυτό τον τρόπο φτιάχνουν οι
εκτυπωτές το μαύρο χρώμα. Ή σχεδόν μαύρο γιατί στην πράξη τα πράγματα
δεν είναι τέλεια Επίσης το μαύρο είναι συχνά χρησιμοποιούμενο χρώμα γι
αυτό τελικά χρησιμοποιούμε ανεξάρτητο μαύρο μελάνι και για να μην
έχουμε σπατάλη αλλά και για καλύτερα αποτελέσματα. Έτσι προκύπτει η
τετραχρωμία CMYK. Ας εξηγήσουμε τώρα γιατί κοιτάζοντας τον ήλιο
το μεσημέρι μας φαίνεται κίτρινος ενώ αν τον κοιτάμε όταν ανατέλλει και
όταν δύει τον βλέπουμε κόκκινο. Εδώ θα χρειαστούμε να γνωρίζουμε ότι
καθώς το λευκό φως διαδίδεται μέσα στην ατμόσφαιρα πιο εύκολα
διασκορπίζεται το μπλε μετά το πράσινο και τελευταίο το κόκκινο. Κοιτάζοντας
τον ήλιο το μεσημέρι διασκορπίζεται μόνο το μπλε χρώμα (γιατί η
διαδρομή του φωτός μέσα στην ατμόσφαιρα είναι μικρή ) έτσι έρχεται στα
μάτια μας μόνο το κόκκινο και το πράσινο. Λευκό - Μπλε = Κόκκινο + Πράσινο = Συμπληρωματικό του Μπλε =
Κίτρινο
Ενώ το απόγευμα η διαδρομή του φωτός στην είναι
μεγαλύτερη έτσι διασκορπίζεται εκτός από το μπλε και το πράσινο και το
μόνο χρώμα που φτάνει στα μάτια μας είναι το κόκκινο. |