Από την αρχαιότητα ήταν γνωστό πως ένα ορυκτό έχει την ικανότητα να έλκει κομμάτια από το ίδιο υλικό ή σιδερένια αντικείμενα, δεν είχε όμως την ιδιότητα να έλκει ξύλο, χαρτί, χαλκό. Το ορυκτό αυτό ήταν ο μαγνητίτης και κομμάτια από το ορυκτό αυτό αποτελούσαν τους φυσικούς μαγνήτες. Οι φυσικοί μαγνήτες δεν χρησιμοποιούνται πλέον, χρησιμοποιούνται όμως οι τεχνητοί μαγνήτες. Στις μέρες μας χρησιμοποιούνται ευρέως οι μαγνήτες νεοδυμίου.
Σε κάθε μαγνήτη υπάρχουν περιοχές όπου οι μαγνητικές δυνάμεις είναι ισχυρότερες. Οι περιοχές αυτές ονομάζονται πόλοι του μαγνήτη. Αν κρεμάσουμε με λεπτό νήμα έναν μαγνήτη τότε ο ένας πόλος του στρέφεται προς τον βορρά και ο άλλος προς τον νότο. Ο πόλος που δείχνει τον βορρά ονομάζεται βόρειος πόλος (Ν) ενώ ο άλλος ονομάζεται νότιος πόλος (S).
Οι ομώνυμοι πόλοι απωθούνται ενώ οι ετερώνυμοι έλκονται μεταξύ τους.
Όσο και αν προσπαθήσουμε δεν είναι δυνατόν να απομονώσουμε τον έναν πόλο από τον άλλο. Αν σπάσουμε έναν ραβδόμορφο μαγνήτη στην μέση δεν θα δημιουργήσουμε δύο ξεχωριστούς πόλους αλλά δύο νέους μαγνήτες με δύο πόλους ο κάθε ένας.
Ο Faraday εισήγαγε την έννοια του μαγνητικού πεδίου αντί δηλαδή να λέμε ότι ο ένας μαγνήτης ασκεί δύναμη σε έναν άλλον μαγνήτη λέμε πως ο ένας μαγνήτης δημιουργεί μαγνητικό πεδίο και το μαγνητικό πεδίο ασκεί πλέον δυνάμεις σε άλλους μαγνήτες.
Το μαγνητικό πεδίο περιγράφεται με ένα διάνυσμα που ονομάζεται ένταση μαγνητικού πεδίου και συμβολίζεται με $\vec{B}.$ Σε κάθε σημείο του χώρου όπου υπάρχει μαγνητικό πεδίο αντιστοιχούμε και ένα διάνυσμα $\vec{B}$. Αν και το διάνυσμα θα οριστεί επακριβώς αργότερα, μπορούμε όμως να πούμε πως μας δείχνει την κατεύθυνση της δύναμης που ασκείται από το μαγνητικό πεδίο στον Βόρειο πόλο ενός μαγνήτη.
Ένα μαγνητικό πεδίο μπορεί να παρασταθεί με δυναμικές γραμμές. Οι δυναμικές γραμμές έχουν τις εξής ιδιότητες
-
Η ένταση του μαγνητικού πεδίου $\vec{B}$ είναι εφαπτόμενη της δυναμικής γραμμής.
-
Η κατεύθυνση του $\vec{B}$ είναι ίδια με κατεύθυνση της δυναμικής γραμμής.
-
Οι δυναμικές γραμμές σχεδιάζονται έτσι ώστε η πυκνότητά τους να είναι ανάλογη προς το μέτρο $|\vec{B}|$ της έντασης του μαγνητικού πεδίου.
Οι δυναμικές γραμμές είναι πάντα κλειστές και αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχουν μαγνητικά μονόπολα. Στο μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται από έναν ραβδόμορφο μαγνήτη και εξωτερικά του μαγνήτη οι δυναμικές γραμμές ξεκινάνε από τον βόρειο πόλο και καταλήγουν στον νότιο.
Με μια πυξίδα μπορούμε να ανιχνεύσουμε ένα μαγνητικό πεδίο. Σε μια πυξίδα ασκείται συνολικά ροπή από το μαγνητικό πεδίο και προσανατολίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε οι δυναμικές γραμμές του πεδίου να εισέρχονται στον νότιο πόλο και να εξέρχονται από τον βόρειο. |